toegankelijkheid

Oversteeklijn voor slechtzienden ‘wereldprimeur’ in Soest

Oversteeklijn in Soest wordt uitvoerig getest. Foto: ProRail / Gerrit Serné.

ProRail is samen met de Nederlandse Oogvereniging jaren bezig geweest, maar eindelijk is het zover: de eerste oversteeklijn voor slechtzienden is geïnstalleerd bij het station in Soest. Een simpele oplossing voor een groot probleem. “Ik ben er best trots op”, zegt projectmanager stations bij ProRail Tjebbe Ruskamp bij de feestelijke opening. “Het is gewoon een wereldprimeur”.

Op alle stations in Nederland liggen al geleidelijnen, de witte tegels met vier randen. De slechtzienden lopen via deze tegels gemakkelijk het station op en af. Op stations waar ze het spoor moeten oversteken geeft het moeilijkheden. De tegels lopen namelijk niet door over het spoor heen. “Het oversteken voor een blinde is in de hele wereld een probleem”, zegt Ruskamp.

“De oversteeklijn geeft een stuk minder stress bij het oversteken”, zegt Ton van Weerdenburg, ervaringsdeskundige en projectmedewerker bij de Nederlandse Oogvereniging. “Normaal kom je via de geleidelijn bij de oversteek aan, dan heb je een waarschuwingsmarkering en dan word je los gelaten op de oversteek. Dat is helemaal niet erg als er geen treinen aankomen, maar als de bellen van de overgang gaan rinkelen wordt het eng. Dan moet je binnen vijf seconden van de oversteek weg zijn. Als je dan moet zoeken naar de overkant, dan kan ik je nu al vertellen dat je naast het spoor in de grindbak staat.”

Slechtziende test Oversteeklijn station Soest uit.

“Probeer maar eens met je ogen dicht recht voorruit te lopen”, vult Ruskamp aan. “Dan loop je eigenlijk bijna altijd scheef. Dan loopt het dun door je broek als je hoort dat er een trein aan komt en je staat op een overgang.”

“We hebben samen met de Nederlandse Oogvereniging naar een oplossing gezocht om de geleidelijnen aan beide kanten van het spoor met elkaar te verbinden.” Dat is gelukt. “We hebben een afwijkende lijn neergelegd, een lijn met een klank. Als je hier met je stok op tikt, dan klinkt het hol.”

VN-verdrag handicap

Bij de opening van de oversteeklijn in Soest waren een dertigtal slechtzienden aanwezig om het uitvoerig te testen. De geluiden zijn enkel positief. Logisch, vindt Luuk Jan Boon, directeur van de Nederlandse Oogvereniging. “Het is natuurlijk logisch dat de meeste slechtzienden afhankelijk zijn van openbaar vervoer. Sommige slechtzienden kunnen in het begin nog wel autorijden, maar dat is natuurlijk het eerste wat wegvalt als je zicht minder wordt.”

“Ik reis bijna dagelijks met de trein”, zegt Van Weerdenburg. “Ik loop met een geleidehond en maak daardoor minder gebruik van de oversteeklijn, maar daarin ben ik de uitzondering. In Nederland lopen maar ongeveer 700 geleidehonden op 390.000 slechtzienden, die groep is erg klein. De rest is afhankelijk van de oversteeklijn. Het ontbreken van de lijn was gewoon een groot gemis in de hele toegankelijkheid exercitie van ProRail.”

De Nederlandse Staat laat ambities zien op het gebied van toegankelijkheid met het ondertekende ondertekende VN-verdrag voor mensen met een handicap. “Dat heeft consequenties”, zegt Boon. “Het is niet meer leuke dingen doen voor zielige mensen. Nee, mensen met een handicap hebben het recht om volledig mee te doen in de maatschappij.” De samenwerking tussen de Oogvereniging en ProRail draagt Boon graag aan als voorbeeld voor andere toegankelijkheidsproblemen in Nederland.

Oversteeklijn station Soest.

Spoorwegovergangen

De oversteeklijn die nu op honderd stations in Nederland is geïnstalleerd, is nog maar het begin. Het doel is om bij elke spoorwegovergang een soort gelijke lijn te installeren voor slechtzienden. Alleen dat ligt een stuk ingewikkelder. “Daar moet je iedere gemeente apart benaderen”, zegt Van Weerenburg. “Daarnaast kan deze oversteeklijn alleen op plekken waar geen verkeer rijdt. Auto’s rijden deze lijn namelijk gewoon stuk. Daar moet wat nieuws voor ontwikkeld worden.”

Een andere grote uitdaging is de kennis over de oversteeklijn. Slechtzienden moeten op de hoogte zijn van de lijn en weten wat ze voelen en wat het betekent als ze het spoor willen oversteken. Van Weerdenburg: “Dat is de volgende truc. We gaan een instructiefilmpje maken en verspreiden en ook verspreiden we de informatie bij revalidatiecentra, zodat mensen die een training krijgen meteen het juiste geleerd wordt.”

Boon wil graag dat de lijn niet alleen in Nederland wordt uitgerold, maar in heel Europa. “Het is natuurlijk jammer als iedereen het wiel opnieuw moet uitvinden. Het zou fijn zijn als dit de standaard wordt in heel Europa.”

Lees ook: 

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Maak gebruik van de exclusieve aanbieding

Bekijk de aanbieding

Auteur: Sander Van Vliet

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.