Station 2.0: mobiliteitshub, kantoor en hotel in één

Het station van de toekomst bestaat uit vier lagen, waarbij iedere verdieping een andere functionaliteit heeft. Naast reizen en overstappen op tal van vervoersmiddelen, is de terminal een ontmoetingsplaats met diverse sociale functies en is het zelfs mogelijk om in hotelkamers te overnachten. Dat beeld komt naar voren in de studie ‘Station NXT – Overstappen naar de toekomst’ van spoorbeheerder ProRail.

Nadenken over het ‘station 2.0′ is belangrijk voor ProRail. De spoorbeheerder wil de komende jaren enkele miljarden steken in het vernieuwen en comfortabel maken van stations. Er zou zelfs ruimte zijn voor zo’n twintig nieuwe stations. “Er is veel vraag naar nieuwe stations bij gemeenten en provincies”, meldt een woordvoerder. “Waar de nieuwe stations komen, is afhankelijk van heel veel factoren.”

Station van de toekomst

Met Station NXT werkt de spoorbeheerder aan een nieuwe basis voor het station van de toekomst. Toepassingen die in dit station mogelijk een plek krijgen, worden nu al uitgetest. Het ‘station 2.0’ bestaat volgens de plannen uit vier lagen. De eerste laag is bedoeld voor de basisfunctie van het station: reizen. Voetgangers bereiken via roltrappen het perron die hen gelijk over het perron verspreiden. Tussen het perron en het spoor bevinden zich over de gehele lengte glazen wanden. Pas als de trein is gearriveerd, gaan de glazen deuren in deze wanden open en kunnen reizigers uit- en instappen. De stations zijn voorzien van de modernste technieken voor reizigersinformatie.

De mogelijkheid om over te stappen is geïntegreerd in het station zelf, in de tweede laag boven de perrons. Het overstap-platform is een mobiliteitshub en stationshal in één en is bereikbaar voor taxi’s, fietsen, segways of pods, die reizigers daar ook kunnen huren of lenen.

Ontmoetingsplaats

De derde laag van het station is een ontmoetingsplaats, waar verschillende sociale functies uit het hart van de stad samenkomen. Het is mogelijk om seminars of conferenties bij te wonen en te werken in tijdelijke kantoren. Ook kunnen reizigers sporten, een bezoek brengen aan het gezondheidscentrum, een wandeling maken in de binnentuin of een restaurant bezoeken of terrasje pikken.

De vierde laag biedt de mogelijkheid om te overnachten in een hotelkamer in een parkachtige ruimte, zo ver mogelijk weg van de drukte. Hier kan gebruik worden gemaakt van een hardloopbaan. Het hele gebouw is opgebouwd uit duurzame materialen.

Energietransitie

Elementen die ook de komende jaren in de aanleg en vernieuwing van stations een belangrijke rol spelen, zijn de transitie naar hernieuwbare energiebronnen en het terugdringen van de CO2-uitstoot. Energie- en CO2-neutrale stations worden volgens ProRail ‘de standaard’.

De spoorbeheerder wil in 2030 alle energie die het verbruikt zelf opwekken. Met zo’n 500.000 m2 aan overkappingen door heel Nederland heeft ProRail naar eigen zeggen “een enorme potentie in handen” voor opwekking door middel van zonne-energie. Als voorbeeld worden de 1900 zonnepanelen genoemd op de perronoverkapping van het station in Eindhoven. Deze wekken samen 60 procent op van het totale stroomverbruik van ProRail in Eindhoven.

Tekst gaat verder onder de foto

Daarnaast wil de onderneming in de toekomst energieknooppunten maken van stations. “De 315 voetbalvelden aan transferoppervlakte bieden enorm veel mogelijkheden om niet alleen energie lokaal op te wekken, maar om deze ook te delen met de omgeving.”

Hergebruik materialen

Ook wil ProRail geluidsoverlast op een duurzame wijze tegengaan. In Beverwijk zijn bijvoorbeeld de eerste geluidsschermen geplaatst die van olifantengras zijn gemaakt. Dit natuurproduct absorbeert geluid goed door haar open structuur. Daarnaast is het lokaal geproduceerd en neemt meer CO2 op dan andere planten en bomen.

Verder is het de bedoeling dat Nederland in 2030 als eerste land in Europa alle stations zo heeft ingericht dat iedereen, ongeacht beperking zelfstandig kan reizen.