‘Prijs OV speelt nauwelijks een rol bij keuze voor auto’

In Duitsland en in België wordt met behulp van gratis OV geprobeerd om verdere luchtvervuiling tegen te gaan. De overheden hopen automobilisten op deze manier over te halen om minder in de auto te stappen. Maar assistent professor Oded Cats van de TU Delft twijfelt aan de effectiviteit van die maatregel. Volgens Cats is de prijs vrijwel nooit de reden voor automobilisten om het openbaar vervoer links te laten liggen.

De Brusselse regering heeft onlangs akkoord gegeven aan een plan om geen geld meer te vragen voor openbaar vervoer van MIVB bij te hoge concentraties fijnstof in de lucht. In Duitsland wordt gedacht aan een proef met gratis OV in enkele steden waar de lucht erg vuil is. Maar de assistent professor aan de TU Delft legt aan vakblad OVPro uit dat experimenten met gratis OV in andere steden nooit succesvol zijn geweest om meer automobilisten naar het OV te trekken.

Luchtvervuiling

Zowel in Duitsland als in België wordt geworsteld met de slechte luchtkwaliteit. Als er geen maatregelen worden genomen, dreigen zelfs Europese boetes. In Brussel is daarom besloten tot noodmaatregelen, zoals het gratis maken van het openbaar vervoer, en in de vijf Duitse steden Bonn, Essen, Reutlingen, Mannheim en Herrenberg wordt dit ook overwogen. Openbaar vervoer is duurzamer dan het gebruik van een dieselauto.

Cats brengt hier tegenin dat prijs niet het beste instrument is om reizigers over te halen om de auto te laten staan. Hij heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar een project met gratis OV in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Dit onderzoek wees uit dat het aantal OV-reizigers weliswaar groeide, maar dat dit nauwelijks voormalige automobilisten waren. De toename van het aantal reizigers bleek te worden veroorzaakt door bestaande OV-gebruikers, die meer gingen reizen en voormalige wandelaars, die nu voor korte afstanden het OV namen.

Autogebruik duurder maken

Volgens Cats zijn er twee maatregelen die wel helpen. Ten eerste moet het gebruik van de auto duurder gemaakt worden; vooral tijdens de spits en in drukke gebieden. Dan gaat het bijvoorbeeld om de kosten van de files, waarvoor een reiziger niet opdraait. Een tweede maatregel die hoogstwaarschijnlijk meer automobilisten trekt, is het sterk verbeteren van de kwaliteit van het openbaar vervoer.

Lees hier het volledige interview met Oded Cats.