Nieuw verkeersveiligheidsplan streeft naar nul slachtoffers in 2030

Infrastructuur onderzoeken op risico’s en daarop anticiperen, gebruik van rijtaakondersteuning stimuleren, het praktijkexamen vernieuwen en de kwaliteit van fiets- en motorhelmen verbeteren. Dat zijn enkele elementen uit het ‘Landelijk Actieplan Verkeersveiligheid 2019-2021’ dat minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) aan de Tweede Kamer aangeboden heeft. Het plan is een uitwerking van het eveneens nieuwe ‘Strategisch plan verkeersveiligheid 2030’. Doel: het aantal slachtoffers in 2030 op nul.

De minister is er vroeg bij: het huidige strategisch plan liep officieel tot 2020. Maar verschillende ontwikkelingen dwingen het ministerie om nu al met een vervolg te komen. Doel was om het aantal ernstig verkeersgewonden onder de 10.600 per jaar te brengen. Het aantal verkeersdoden moest jaarlijks onder de 500 blijven steken. Maar deze aantallen gaan met de huidige inzet niet gehaald worden.

Het ministerie wijst daarnaast op de groei van het verkeer en de veranderende samenstelling van voertuigen. Ook de grote vlucht van de techniek speelt mee. Tenslotte zijn er doelgroepen die extra aandacht vragen, onder meer jonge onervaren bestuurders en verkeersovertreders.

Hele rits

Kernelementen uit het plan zijn: daar maatregelen treffen waar de risico’s het grootst zijn en veranderingen het meest effect hebben, verkeersveiligheid volwaardig onderdeel maken van plannen op zoveel mogelijk terreinen en samenwerken met alle relevante partijen. Zij moeten met elkaar de voortgang delen en moeten elkaar indien nodig aanspreken. Bij het opstellen van het plan zijn ieder geval een hele rits partijen betrokken: van maatschappelijke organisties en het ministerie van Justitie en Veiligheid tot de vervoersregio’s.

De overlegstructuur moet nog worden uitgewerkt. Vervolgens moet worden gekeken waar de prioriteiten liggen en hoeveel geld daarvoor nodig is. Vast staat in ieder geval dat er niks extra’s beschikbaar is.

Een aantal maatregelen is bekende kost

Negen verkeersveiligheidsthema’s staan centraal in het plan. Het gaat om veilige infrastructuur, oog voor de diversiteit in het verkeer en technologische ontwikkelingen. Ook genoemd worden de onderwerpen: kwetsbare en onervaren verkeersdeelnemers en rijden onder invloed. Snelheid en afleiding in het verkeer en verkeersovertreders maken de lijst compleet. De maatregelen die onder deze topics vallen, zijn grofweg in te delen in: infrastructurele aanpassingen, technische oplossingen in voertuigen, educatie en handhaving en handhaving.

N-wegen

In het landelijk actieplan worden de maatregelen voor de komende twee jaar concreet uitgewerkt. Een aantal van die maatregelen is bekende kost. De MONO-campagne die de minister afgelopen september lanceerde om afleiding in het verkeer tegen te gaan. Maar ook het verbod op het vasthouden van ‘mobiele elektronische apparaten’ op de fiets, dat ergens volgend jaar van kracht moet worden. Een andere bekende: 50 miljoen extra voor het verbeteren van de veiligheid op N-wegen. Dat hier trajectcontroles gehouden gaan worden, was ook al bekend.

Een ‘nieuwe’ maatregel is risicogestuurd werken: daar waar in potentie gevaarlijke situaties op rijkswegen of bij rotonde’s en kruispunten geconstateerd worden, moet actie ondernomen worden. Het ministerie wil ook, onder voorwaarden, het gebruik van rijtaakondersteuning (ADAS) stimuleren. Maar voor het zover is, moeten eerst de effecten van dit soort systemen goed in beeld worden gebracht.

Motorhelmen

Op het terrein van de helm is ook een slag te slaan, stelt het ministerie. Zo moet de kwaliteit van fietshelmen omhoog en moet het gebruik ervan door kinderen en ouderen gestimuleerd worden. Ook de veiligheidsnormen voor motorhelmen moeten strenger. Motorhelmen zijn maar beperkt houdbaar, terwijl ze onbeperkt verkocht mogen worden. Dat moet veranderen.

Onervaren verkeersdeelnemers weerbaar vindt het ministerie ook belangrijk. Zo moet er een beter alternatief komen voor het zogenoemde beginnersrijbewijs. Ook is het praktijkexamen aan vervanging toe: leerlingen moeten ‘betere routes’ afleggen en scores moeten ‘objectiever’.

Slachtoffers

Doel van de plannen en maatregelen is dat er in 2030 geen slachtoffers meer vallen in het verkeer. “Het uitgangspunt van dit kabinet is dat iedereen veilig op zijn of haar bestemming moet kunnen komen”, schrijft Van Nieuwenhuizen. “Onze intentie laat zich kernachtig samenvatten: nul slachtoffers.”

Vorig jaar stierven 613 mensen in het verkeer, blijkt uit recente cijfers van het CBS. Het jaar ervoor waren het er 16 meer. Er vielen in 2017 voor het eerst meer dodelijke slachtoffers op de fiets dan in een auto.