Parkeerbeleid is als voetbal, hoe weeg je alle verschillende meningen af?

Nederland telt 17 miljoen bondscoaches, en evenzoveel parkeerexperts. Toen de gemeente Hardenberg toe was aan nieuw parkeerbeleid, nam het projectteam inwoners en ondernemers stap voor stap mee in de planvorming. “Het mooie was: mensen keken verder dan hun eigen belang.”

Scepsis, dat proefde projectleider Rik Jansen aan het begin wel. “We hebben zo vaak gehoord: ‘de gemeente bedenkt het voor ons. Jullie benaderen ons alleen maar voor de bühne.’ Maar het mooie was: de gemeente durfde de deuren open te stellen op het absolute nulpunt. Later zei iemand: ‘Goh, jullie hebben parkeren weer leuk gemaakt.’ Dat was voor ons als projectgroep een heel mooi compliment.”

Parkeerapparatuur

Een paar stappen terug. In 2007 voerde de gemeente betaald parkeren in. In de jaren die volgden, is er weinig veranderd. “Daarom vonden we het wel eens tijd worden om te kijken: werkt alles nog naar behoren?”, vertelt Sandro Vlug, beleidsmedewerker verkeer en vervoer bij de gemeente Hardenberg. “Zeker ook omdat vervanging van alle parkeerapparatuur eraan zat te komen.”

De gemeente liet Sweco alles doorlichten. “In de kern bleek het parkeerbeleid goed georganiseerd”, zegt Jansen, die bij het ingenieursadviesbureau werkzaam is. “Maar met name op onderdelen als zonering, betalingen, rijroutes viel nog wel wat te winnen.”

Nederlands Elftal

De ‘Swedish Consultants’ baseerden dit op twee onderzoeksmethodes. “We voerden kentekentellingen uit, zodat we wisten waar auto’s vandaan komen en heen gaan. Maar we benaderden ook wat je noemt de zachte kant. We hebben geënquêteerd: er zijn 10-15 duizend vragenlijsten de deur uitgedaan. En we hebben een heel intensief traject doorlopen met zowel bewoners als ondernemers.”

Vooral dat tweede spoor zouden meer gemeentes moeten bewandelen. “Betaald parkeren is voor eigenlijk alle gemeentes een heet hangijzer”, zegt Gerrit Dorgelo, projectleider namens de gemeente Hardenberg. “Over parkeerbeleid heeft eigenlijk iedereen wel een mening, net als over het Nederlands Elftal. En omdat je moet voorkomen dat je achteraf discussie krijgt: ik ben niet benaderd of mijn mening is niet gehoord, hebben we er veel energie in gestoken om iedereen mee te nemen.”

Café

Jansen legt uit dat het team als eerste stap een stadscafé organiseerde. Daar kwam volgens hem wel 120 tot 150 man op af. “We hebben gezegd: we beginnen helemaal op nul. We hebben geen scenario’s, geen tekeningen, geen plannen. We komen alleen informatie bij u ophalen.” Hier deelde het team ook reactiekaarten uit. Daarop konden mensen aangeven of en hoe ze bij het vervolg betrokken wilden worden.

Tientallen mensen meldden zich vervolgens aan voor een werkgroep, vertelt Jansen. “Met die mensen zijn we aan de slag gegaan om scenario’s te ontwikkelen. Vervolgens legden we die plannen ook weer aan hen voor, en vroegen hen: wat vind je ervan en wat wil je de gemeenteraad nog meegeven?”

Serieus nemen

In de basis ging het om twee scenario’s, vertelt Dorgelo, tevens verkeerskundig adviseur bij BonoTraffics. Ten eerste: invoering van een blauwe zone. Met andere woorden: een verkapte afschaffing van betaald parkeren. Het andere scenario was verder gaan met betaald parkeren en dit optimaliseren.

Inwoners en ondernemers betrekken bij je plannen moet je niet alleen voor de vorm doen, benadrukt Jansen. Je moet er echt werk van maken. “Je moet niet alleen iedereen serieus nemen, ook de communicatie moet op orde zijn. Op allerlei verschillende manieren hebben we mensen benaderd. Die paar mensen die geen internet hebben, hebben we gewoon een brief gestuurd. En wat ik ook belangrijk vind: we hebben niet alleen uitgelegd waarom we bepaalde keuzes wél maakten, maar ook waarom we bepaalde keuzes niét gemaakt hebben.”

Touwtje

Mensen reageerden er erg goed op, vult verkeersbeleidsmedewerker Vlug aan. “Wat ik mooi vond: mensen gingen verder kijken dan hun eigen belang. Ze snapten wat het dilemma was als je aan het ene of het andere touwtje ging trekken.”

Het uiteindelijke resultaat? “Parkeerbeleid waar zowel ondernemers als bewoners tevreden mee kunnen zijn”, zegt Vlug. “Bezoekers hebben de keuze: parkeer ik midden in de binnenstad, dan moet ik betalen. Sta ik iets verderaf, dan kan dat de eerste drie uur gratis. Als ik helemaal gratis wil, dan moet ik nog iets verder lopen. Ik denk dat dat een hele mooie oplossing is voor Hardenberg, een stad waar mensen toch vooral komen om boodschappen te doen.”

Motto

De bedoeling is dat het aantal geparkeerde auto’s wat beter gespreid is; dat wie een korte boodschap doet dichtbij kan parkeren en wie lekker wil shoppen zijn of haar auto gratis kwijt kan. “Het motto was: de juiste parkeerder op de juiste plek”, zegt Dorgelo.

Dit scenario kost, vanwege het deels loslaten van het betaald parkeren, wel meer geld – dat is ook voor hem zonneklaar. Maar hij ziet dit als een mooie ‘investering in het centrum.’ Het nieuwe beleid gaat na de zomer van volgend jaar in, als ook alle parkeerapparatuur vervangen is.