Veel bijval voor Rotterdams flitspalenplan: ‘Moeten van die perverse prikkel af’

De financiering van verkeersveiligheid blijft een ingewikkelde kwestie, zo bleek woensdag tijdens een debat van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Mobiliteitsalliantie. Het Rotterdamse plan om flitspalen in het beheer van gemeenten te stellen kon op bijval rekenen. Toch is niet iedereen even enthousiast.

Het idee, afkomstig uit de koker van wethouder Vincent Karremans, is dat gemeenten en provincies zelf kiezen om flitspalen te plaatsen en de opbrengsten ervan in verkeersveiligheid steken. “Rotterdam telt 6.500 straten en wij hebben 22 flitspalen”, zo becijferde de wethouder. “En die 22 flitspalen leveren 15 miljoen euro per jaar op. Dat is serieus geld om aan verkeersveiligheid te geven.”

Naast dat het plan financieel “budgetneutraal voor Den Haag” is, denkt hij dat het plaatsen van meer flitspalen de pakkans voor hardrijders kan vergroten. En dat is nodig, omdat “in het overgrote deel van de ongevallen met dodelijke afloop de automobilist te hard reed”.

“Als er een dodelijk verkeersongeluk in Rotterdam gebeurt kan ik twee dingen doen. Ik kan een bloemetje leggen en ik kan een smeekbede sturen aan het OM of ze alsjeblieft een flitspaal willen plaatsen. En het antwoord is eigenlijk altijd nee.”

Marga de Jager, ceo van de ANWB en voorzitter van de Mobiliteitsalliantie, ziet wel wat in het plan van Karremans. Ook zij vindt dat de pakkans in Nederland te laag is. “Een van de belangrijkste redenen dat mensen afhaken in de wegenbouw is omdat ze van de sokken worden gereden. In Duitsland zie je bij elke bouwstelling camera’s hangen, maar in Nederland is dat niet zo.”

Elisabeth Post, die voorzitter is van TLN en de Logistieke Alliantie vindt dat er ook meer fysieke controles moeten zijn op de weg. Ook haar ‘eigen’ vrachtwagens moeten vaker gecontroleerd worden. “We zijn op grond van de Europese wetgeving verplicht om 3 procent van de vrachtwagens staande te houden, en we doen het maar bij anderhalf procent.” Het gevolg daarvan is dat vrachtwagens te zwaar beladen zijn en chauffeurs zich niet houden aan de rij- en rusttijden.

‘Perverse prikkel’

Post vindt het een probleem dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de controles betaalt, maar de opbrengsten terechtkomen bij andere ministeries. “Die perverse prikkel moet echt uit het systeem.” Ze ziet dan ook graag dat de formerende partijen dit meenemen naar de formatietafel. Ook De Jager ziet een probleem met de budgetten. Het zou mooi zijn, zo denkt ze, als bij de aanleg van een nieuwe weg ook meteen een goed fietspad gelegd kan worden. In de praktijk valt dat nog weleens tegen, “omdat het verschillende potjes zijn en het ook qua timing niet bij elkaar komt”.

Hesther Veltman-Kamp, VVD-Kamerlid en ook aanwezig bij het debat, vindt het voorstel van Karremans goed klinken. Ze heeft Kamervragen gesteld over het onderwerp aan ministers Harbers en Yesilgöz, maar antwoord is er nog niet. Binnenskamers zijn er ondertussen twijfels, zo laat Jan van Burgsteden, wethouder van de gemeente Meierijstad, weten. Hij is namens VNG onderdeel van het bestuurlijk overleg verkeersveiligheid en had daar het plan van Karremans ingebracht.

Geen succes

Dat was geen groot succes, zo blijkt uit zijn woorden. “Ik wist niet dat er zoveel bezwaren waren vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid, in plaats van dat zij kijken naar de mogelijkheden. Ik wacht de antwoorden van de minister af, maar ik houd mijn hart vast.”

Veltman-Kamp verwacht ondertussen niet dat de trend van het aantal verkeersdoden de komende drie jaar gekeerd kan worden. Hoewel ze een rasoptimist zegt te zijn, waarschuwt ze ervoor daar teveel op te hopen. “Maar we moeten gewoon doorgaan”, zo besluit de parlementariër.