2022: het jaar van deelmobiliteit, drukke fietspaden en innovatie
De champagne ligt koud, Bohemian Rhapsody staat klaar om afgespeeld te worden en de oliebollen zijn in huis gehaald: 2023 staat nu echt voor de deur. Tijd om terug te kijken naar wat er het afgelopen jaar speelde in de wereld van verkeer en mobiliteit. Waar raakten we niet over uitgepraat? En welke ontwikkelingen zetten door, het komende jaar? VerkeersNet blikt terug én kijkt vooruit.
2022 was een jaar waarin we niet om deelmobiliteit heen konden. Op sommige plekken zelfs letterlijk. De volle stoepen met lukraak geparkeerde deelscooters zorgden in veel gemeenten voor overlast. Vergunningenstelsels werden in het leven geroepen, er kwam een limiet aan de hoeveelheid deelvervoer in bepaalde steden waardoor deelvervoeraanbieders kwamen en soms ook weer gingen.
Tegelijkertijd wordt deze vorm van mobiliteit gezien als een reëel alternatief voor de privéauto en kan het de openbare ruimte in drukke steden weer wat lucht geven. Reden genoeg dus om op verschillende niveaus na te denken over uniforme regelgeving en manieren om het gebruik van deelmobiliteit te stimuleren. Niet alleen in de binnensteden, maar ook in de regio moet deze manier van verplaatsen beschikbaar en betaalbaar worden.
Er gebeurt genoeg om dit voor elkaar te krijgen: de eerste pijlers van het Samenwerkingsprogramma Deelmobiliteit zijn bekend, er worden dashboards ontwikkeld die helpen de overlast te beperken en er ontstaat steeds meer consensus dat de regelgeving rondom deelmobiliteit de gemeentegrenzen overstijgen. Wordt vervolgd dus, in 2023.
Drukte op de fietspaden
Van drukte op de stoepen naar drukte op de fietspaden. Toen oud-minister Sander Dekker begin juni betrokken raakte bij een fietsongeluk, laaide de discussie over drukte op de Nederlandse fietspaden weer in alle hevigheid op. Want we leggen met z’n allen jaarlijks honderden kilometers af op de fiets, maar de ruimte hiervoor wordt steeds schaarser. Daarnaast moet de traditionele fietser steeds vaker de weg delen met wielrenners, elektrische fietsers en gebruikers van de speed pedelec, fatbike of bakfiets. Verschillende modaliteiten, die ook nog eens verschillende snelheden bereiken.
Het is een situatie die leidt tot creatieve ideeën, initiatieven en voorstellen. Zo riep de Amsterdamse Fietsersbond in januari al op tot een snelheidslimiet van 20 km/u op de hoofdstedelijke fietspaden. Veilig Verkeer Nederland pleit voor het verplaatsen van snorfietsen naar de rijbaan, in navolging van Amsterdam en Utrecht. Het beleidskader (LEV-kader) rondom Lichte Elektrische Voertuigen zoals stepjes, wordt komend jaar verder uitgedacht. Daarmee is Nederland een van de laatste Europese landen waar dit type voertuig nog verboden is op de openbare weg.
Maar als het gaat om fietsen, blijft Nederland druk bezig om een voortrekkersrol te behouden. Zo komen er op steeds meer plekken ‘fietssnelwegen‘ om fietsers veilig en ongehinderd hun route te laten afleggen.
Fietsende forenzen
Het groeiend aantal fietssnelwegen is ook een manier om meer forenzen achter het stuur vandaan te krijgen en te verleiden de fiets te pakken naar hun werk. Iets waar grote werkgevers niet meer omheen kunnen, als ze vanaf 1 juli 2023 moeten gaan bijhouden hoeveel CO2 hun medewerkers uitstoten voor woon-werkverkeer en zakelijke reizen.
Hier lijken nog genoeg kansen te liggen, want werknemers die een (elektrische) fiets van de zaak aangeboden krijgen, zijn in hoge mate bereid de auto te laten staan. De huidige krapte op de arbeidsmarkt dwingt werkgevers na te denken over hoe ze zich kunnen onderscheiden en daar is een goed fietsplan zeker een goed voorbeeld van.
Verkeersslachtoffers
Minder goed nieuws kwam in november naar buiten, toen SWOV een rapport publiceerde waarin gesteld wordt dat de ambitie om het aantal verkeersslachtoffers in 2030 gehalveerd te hebben, buiten bereik ligt. Fietsers vormen een substantieel deel van de verkeersslachtoffers en mede daarom investeert het kabinet flink in de verkeersveiligheid van deze verkeersdeelnemers.
De helmplicht die vanaf 1 januari ingaat, zou voor een vermindering van het aantal slachtoffers zorgen. Ook een verbod op het eenvoudig opvoeren van elektrische fietsen, kan een belangrijke bijdrage leveren aan de verkeersveiligheid.
Innovaties
Het eenvoudig digitaal opvoeren van e-bikes lijkt een voorbeeld te zijn van een innovatie die de verkeersveiligheid niet per se ten goede komt. Maar er zijn in 2022 ook veel slimme koppen bezig geweest om noviteiten te bedenken die het tegenovergestelde bereiken. Denk aan verlichting die hardrijders onbewust dwingt af te remmen, oplichtende haaientanden die oversteekplaatsen veiliger maken of de grote stappen die gezet worden om het wegennetwerk klaar te maken voor de verplichte invoering van Intelligente Snelheidsassistentie (ISA).
Binnensteden naar 30 km/u
Over dat wegennetwerk gesproken: in steeds meer Nederlandse steden is ‘autoluw‘ het toverwoord en wordt er veel gesproken over het verlagen van de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom van 50 km/u naar 30 km/u. In april sprak VerkeersNet in een webinar met verschillende mobiliteitsexperts over de uitdagingen die dit met zich meebrengt.
Maar het blijft niet alleen bij praten. In oktober werd de eerste ‘grote’ weg in Rotterdam al heringericht naar 30 km/u en de gemeente Amsterdam kondigde afgelopen maand aan dat eind 2023 op bijna alle wegen in de hoofdstad de maximum snelheid verlaagd wordt. We houden nauwlettend in de gaten hoe deze ontwikkeling zich komend jaar verder uitbreidt.
Tot slot
Uiteraard blijven nu vele interessante interviews, achtergrondartikelen en onderzoeken onbenoemd. Wat te denken van het vooruitstrevende idee over fietsbeleving? Of het verhaal over hoe de regio Utrecht bereikbaar bleef tijdens een mega event als La Vuelta?
Gelukkig gaan we weer een heel jaar tegemoet waarin we verder in kunnen gaan op deze onderwerpen en meer.
Namens de redactie van VerkeersNet wens ik iedereen een heel mooi, gelukkig en veilig 2023!
