SWOV: voorkom LEV’s op fietspad die sterk afwijken van reguliere fiets

Sta alleen licht elektrische voertuigen (LEV’s) op het fietspad toe die qua omvang, gewicht, snelheid en functie vergelijkbaar zijn met reguliere fietsen. En zorg dat de toelating van innovatieve LEV’s bijdraagt aan het realiseren van maatschappelijke doelen, waaronder in elk geval verkeersveiligheid. Dit zijn de twee ankerpunten die SWOV-directeur Peter van der Knaap geeft aan beleidsmakers die zich buigen over de toelating van LEV’s.

SWOV wil een bijdrage leveren aan de discussie over de opkomst van LEV’s enerzijds en de drukte op de fietspaden anderzijds. Er bestaan zorgen dat deze twee ontwikkelingen niet goed samengaan zonder goed beleid en een goede visie. In het visiestuk wordt daarom gekeken naar manieren om de veiligheid binnen de bebouwde kom en op fietspaden te borgen en verbeteren en de vruchten te plukken van de opkomst van deze innovatieve voertuigen.

Maatschappelijke doelen

Er worden twee duidelijke aanbevelingen gedaan; premisses, heeft SWOV ze genoemd. In eerste instantie dienen de mogelijke maatschappelijke doelen die bereikt kunnen worden door het toelaten van LEV’s voorop te staan. Dan gaat het niet alleen om bereikbaarheid, betaalbaarheid en verkeersveiligheid, maar ook om duurzaamheid, gezondheid en inclusiviteit.

Er zijn namelijk zeker voordelen te bedenken van de LEV’s, bijvoorbeeld wanneer zij zwaar verkeer vervangen. “Je wilt liever dat je pakketje wordt bezorgd door een elektrische bakfiets dan door een dieselbusje”, licht Van der Knaap toe. “Maar je moet het wel goed organiseren.” Het is daarom van belang dat beleidsmakers er rekening mee houden dat de maatschappelijke baten groter moeten zijn dan de kosten én dat het wegverkeer hierdoor veiliger wordt.

Beluister het fragment hier terug of lees hieronder verder.

Fietspad voor de fietser

Ten tweede moet altijd in ogenschouw gehouden wordt dat het fietspad primair bedoeld is voor de veiligheid van de fietser. Vooral nu het steeds drukker wordt op de fietspaden en meer kwetsbare ouderen en jonge kinderen gebruikmaken van het fietspad, is het belangrijk dat de verkeersveiligheid voorop blijft staan. “Ben zuinig op fietspaden”, concludeert Van der Knaap.

Dit betekent voor de toelating van LEV’s dat alleen nieuwe voertuigen die qua omvang, gewicht, snelheid en functie vergelijkbaar zijn met reguliere fietsen op fietspaden welkom zouden moeten zijn. Daarbij heeft het de voorkeur de maximumsnelheid van een voertuig op het fietspad niet aan de berijder en (dus) aan verkeershandhaving over te laten, maar dat deze technisch gebonden is aan het voertuig.

Concrete handvatten

Op basis hiervan kan SWOV al uitspraken doen over de LEV’s die toegestaan kunnen worden op het fietspad. Voertuigen zijn welkom wanneer ze niet harder dan 25 kilometer per uur rijden, niet meer dan 55 kilo wegen, een totaalgewicht van uiterlijk 200 kilo hebben en maximaal 75 centimeter breed zijn. Dit is net zo breed als een reguliere fiets.

Voertuigen die harder kunnen en zwaarder of breder zijn, passen niet op het fietspad. Dan valt te denken aan zware LEV’s en bakfietsen en cargobikes. Van der Knaap zegt zich zorgen te maken over de breedte van voertuigen die op de Nederlandse fietspaden terecht kunnen komen. “Het ministerie denkt nu aan een meter en als je kijkt naar de fietspaden, denk ik echt dat dat te breed is.”

De zwaardere voertuigen zouden lichter en smaller gemaakt moeten worden voordat ze op het fietspad thuishoren. Een andere optie is dat de snelheid omhoog wordt gebracht naar minimaal 45 kilometer per uur, terwijl het voertuig ook adequate bescherming biedt aan passagiers en bestuurders. Op die manier kan met de LEV op de rijbaan worden gereden. Hierbij stelt SWOV zelf al in het stuk dat dit waarschijnlijk geen optie is voor licht elektrische voertuigen die bedoeld zijn voor het vervoeren van passagiers.

Ontwikkelingen

Overigens is het zelfs zonder de komst van deze innovatieve voertuigen al krap op sommige bestaande fietspaden. Zou de infrastructuur dus niet moeten worden aangepast? Van der Knaap erkent dat sommige fietspaden nu al simpelweg te smal zijn. Daar moet zeker rekening mee gehouden worden bij de toelating van LEV’s, maar het aanpassen van de infrastructuur kost veel tijd. Het is dus verstandig om voor de toelating van LEV’s de reguliere fiets als maatgevend te beschouwen.

Een tweede ontwikkeling is dat 30 kilometer per uur de nieuwe norm binnen de bebouwde kom wordt. Er wordt nu nagedacht hoe de GOW30-weg er uit moet komen te zien. Van der Knaap: “Een van de dingen die ik me kan bedenken, is dat een 30-weg wel een afzonderlijk fietspad heeft. Dit biedt extra mogelijkheden om de fietsers te beschermen tegen het verkeer op de rijbaan en ook een veilige plaats voor licht elektrische voertuigen te creëren.”

Beperkingen

Van der Knaap benadrukt dat er keuzes gemaakt moeten worden, omdat het verkeerssysteem nu eenmaal beperkingen kent. De toelating van innovatieve LEV’s kan positief uitpakken voor het behalen van maatschappelijke doelen, maar dit ook hinderen. “Niet alles kan.”