Nieuwe wijk in Vilvoorde krijgt hele lage parkeernormen

Oude vervuilde industrieterreinen in Vilvoorde maken plaats voor aantrekkelijke woon- en verblijfsgebieden. Snelfietsroutes, parkeergarages met een lage parkeernorm en autovrije straten zijn belangrijke ingrediënten in de ontwikkelingsplannen. Maarten Hillewaert, coördinator stadsontwikkelingsprojecten, geeft een rondleiding langs verschillende ‘hoogtepunten’. Deel twee van een tweeluik.

We lopen verder in de richting van de wijk De Vier Fonteinen en passeren een enorme, grijze kraan. Die hoort bij de grondhandel en is nog altijd in bedrijf. “Dit is een van de weinige ondernemingen hier die nog over is”, begint Hillewaert. “De bedoeling is dat het bedrijf ‘geherlocaliseerd’ wordt, zodat ook dit terrein bij de herontwikkeling kan meegenomen worden.”

Autovrij

Duurzaamheid staat centraal in De Vier Fonteinen, waar nu net een vierlaags appartementencomplex opgeleverd is. Duurzaamheid in alle facetten: veel groen, uitstootvrije mobiliteit en energiezuinige bebouwing. Autovrij is ook een belangrijk speerpunt. “De kaai trekken we verder door als aantrekkelijke ruimte voor fietsers en voetgangers. Auto’s die vanaf de hoofdweg, de Schaarbeeklei, komen, worden straks via enkele wegen (een zogenoemde kam-structuur, red.) gelijk naar verschillende ondergrondse parkeergarages geleid. In het gebied zelf zullen geen wagens meer kunnen rijden. Er worden enkel zogenoemde ‘tuinstraten’ voorzien voor fietsers en voetgangers.”

Tekst gaat verder onder de foto

Het is ook de verantwoordelijkheid van de projectontwikkelaar om het autogebruik terug te dringen, legt Hillewaert uit. “Die moet ervoor zorgen dat er voldoende deelconcepten zijn, dat de wijk wordt ontsloten op het OV en dat fietsers en voetgangers er goed kunnen komen. We trachten hem daartoe te stimuleren door ervoor te zorgen dat, wanneer hem dat lukt, het hem ook wat oplevert: hij kan de grond in de wijk dan veel lucratiever gebruiken.”

Ambitieus

Zo ver is het allemaal nog niet, erkent Hillewaert. “Op dit moment hanteren we in het gebied een parkeernorm van 1,2 per woonentiteit en 0,2 voor bezoekers. In de parkeergarages houden we de norm aan van respectievelijk 0,6 en 0,2. Alles tussen de 1,2 en 0,6 lossen we binnen het gebied op met flexibele, bovengrondse plekken die na verloop van tijd weer afgebroken kunnen worden. We kijken goed wat nodig is, bijvoorbeeld als er een nieuw blok woningen gebouwd wordt.”

Een parkeernorm van 0,6 per woonentiteit is ambitieus, daar is Hillewaert het wel mee eens. Waar de mensen gaan werken die nu al wonen, en straks komen te wonen, is nog niet duidelijk. Laat staan wat hun mobiliteitsbehoeften zijn. Hij benadrukt wel dat de wijk uitgerust wordt met verschillende voorzieningen, dus dat bewoners in ieder geval niet de auto hoeven te pakken om naar de supermarkt of apotheek te gaan. Hij wijst er ook op dat een norm van 1,2 eigenlijk te hoog is. In de parkeergarage die al gebouwd is, is een norm van 1,05 voldoende. Maar, erkent hij ook, helemaal zeker is dat niet want in de omgeving kun je nog makkelijk en bovendien gratis parkeren.

Hart

We zijn ondertussen op een groot plein aangekomen. Het ligt aan de kade en tegen de rand van Watersite aan, quasi onder het viaduct richting Brussel dat Vilvoorde zo kenmerkt. Een deel van het plein is al aangelegd, later volgt de rest – als de andere gebouwen bij het plein gebouwd zijn. Er volgt nog een blok met appartementen en een mix van functies. Iets verderop komt straks een school voor lager en middelbaar onderwijs.

Tekst gaat verder onder de foto

Ook dit plein wordt autovrij. Het moet het hart van De Vier Fonteinen worden. Niet alleen door de winkels en horeca, maar ook omdat je vanaf hier met de fiets of benenwagen over een verkeersluwe weg snel bij de Renaultfabriek bent – een plek die hoe dan ook toch uit moet gaan groeien tot hotspot. En omdat je binnenkort vanaf het plein een brug op, het kanaal over kunt, richting het park De Drie Fonteinen, waar tal van sportverenigingen gevestigd zijn. De bouw van de brug begint volgend jaar, vertelt Hillewaert.

Verzoenen

We lopen parallel aan het kanaal terug richting het centrum. Zodoende komen we in Broek, een wijk met een paar bedrijven, voor de rest vooral oude arbeiderswoningen. Hier woonden de mensen die bij de inmiddels vertrokken bedrijven werkten. Dat hier een opfrisbeurt nodig is, is niet moeilijk om te begrijpen. Verloedering ligt op de loer of beter: heeft hier en daar al toegeslagen.

“Bedrijven herlocaliseren, bestaande woningen versterken en het openbaar domein upgraden, dat is waar we hier op inzetten”, begint Hillewaert. “De huizen hier zijn niet allemaal zo kwalitatief en zeker niet duurzaam. We proberen de bewoners te stimuleren om hun woning op te waarderen. Dat is een moeilijke oefening. We hebben te maken met bevolkingsgroep die niet altijd even geschoold is en vaak een migratieachtergrond heeft. Nogal een contrast met de mensen die daar in de nieuwbouwwijken komt wonen. Het is een belangrijk aandachtspunt om die werelden met elkaar te verzoenen, zonder dat de identiteit van Broek verloren gaat. Dat is niet evident. Goede communicatie is in elk geval heel belangrijk, merken we.”

Oudste spoorlijn

In de verte zien we het station van Vilvoorde al liggen. Ook dat wordt aangepakt. “Als je op de perrons rondloopt, zie je: hier is duidelijk nood aan vernieuwing”, zegt Hillewaert. Raamkozijnen zijn verroest, een afdak boven de perrons dreigde in te storten, verf bladert af. En dat op zo’n historische plek: hier loopt de eerste en daarmee oudste spoorlijn van het Europese vasteland.

De NMBS investeert 20 miljoen euro in het moderniseren en toegankelijk maken van het station, valt te lezen in een informatiebrochure van de gemeente. De Lijn en het stadsbestuur hebben inmiddels al een nieuwe busterminal aangelegd. Die is niet alleen overzichtelijker, maar ook veiliger – geen overbodige luxe als er dagelijks zeshonderd bussen komen.

Rechtstreekse verbinding

Een vernieuwde onderdoorgang onder het spoor moet zorgen voor een rechtstreekse en gemakkelijke verbinding tussen het stadscentrum en het achterliggende terrein. Dat achterliggende terrein staat bekend als de CAT-site en ook dat behoorde toe aan Renault. Ook hier komt een volledig nieuwe stadswijk met kantoren, woongelegenheden en enkele belangrijke stedelijke voorzieningen zoals het nieuwe algemeen ziekenhuis Jan Portaels en een nieuwe politiekazerne. Maar eer dat die staan, dan is nog wel wat tijd verstreken.

Het station zelf moet eerder klaar zijn. Hillewaert werpt er nog een blik op, voor de rondleiding ten einde is. “Kom hier over vijf jaar zeker nog eens terug,” nodigt Hillewaert uit. “Dan zal een mooi gerenoveerd station je toegang geven tot een herboren stad met een vernieuwd centrum en een bruisende nieuwe wijk aan het water.”