Whim-app actief in Antwerpen: ‘Geen pilot, maar doorpakken’

Vanuit één app trips met allerlei vervoersvormen plannen en boeken. Inwoners en bezoekers van Antwerpen kunnen het vanaf nu met Whim. De Belgische stad is de derde plek waar de Finse Mobility as a Service-app actief wordt. Stadsbestuurder Koen Kennis gelooft in de kracht van marktpartijen en geeft ze alle ruimte. Dat hielp Ralph de Jong, vanaf een vroeg stadium betrokken bij Whim, enorm bij de lancering. Beiden geloven niet in pilots, ze willen graag doorpakken.

Het was een feestelijk moment vrijdag, de dag van de lancering. “Het was supergaaf, echt heel leuk, zeer geslaagd”, zegt Ralph de Jong, een Nederlander die al vanaf een vroeg stadium betrokken is bij de uitrol van Whim. “Het was supermooi weer, alle partners waren aanwezig – inclusief de partners die later worden toegevoegd.”

Koen Kennis, schepen voor onder meer mobiliteit, verrichtte de openingshandeling. Hij leverde zijn auto in en reisde vanaf toen een weekendje met Whim. Die auto parkeerde hij in een metalen kooi nabij het Museum van Schone Kunsten. Zo kan iedereen zien dat hij zijn auto écht niet nodig heeft. “Dat is goed bevallen”, zegt hij. “Ik heb mijn auto niet gemist.”

Ecologisch

De Whim is Mobility as a Service ten voeten uit. Gebruikers kunnen hun vertrek- en eindbestemming invoeren in de app, en vervolgens verschijnen verschillende mogelijke combinaties van vervoersmiddelen. Ze kunnen ook hun voorkeuren geven: de makkelijkste, meest ecologische of snelste manier van reizen. Bovendien kunnen ze losse tickets kopen én kunnen een abonnement afsluiten – waarover later meer.

Van deur tot deur reizen wordt straks zo makkelijk, dat niemand meer een eigen auto nodig heeft, verwacht de organisatie achter de app, MaaS Global. De Finse onderneming is waarschijnlijk de eerste die het concept MaaS in een werkende dienst heeft weten om te zetten. De organisatie begon de app een jaar geleden in Helsinki. Inmiddels is Whim ook actief in Birmingham. 1,75 miljoen trips heeft Whim inmiddels naar eigen zeggen al verzorgd.

Twee stappen

Kennis is erg te spreken over Whim. De app past helemaal bij de beleidsdoelen van de stad. “We willen mensen verleiden om andere vervoersmiddelen te gebruiken dan hun eigen auto. Twee stappen zijn erg belangrijk volgens mij. De eerste stap is zorgen dat er goede, voldoende alternatieven zijn, dat er voor elk wat wils is. En de tweede stap is uiteraard: zorgen dat al die alternatieven heel gemakkelijk gebruikt kunnen worden.”

MaaS is voor hem een ‘zeer belangrijk’ hulpmiddel om mensen te stimuleren om de auto (vaker) te laten staan. “In het verleden gebruikte de auto-industrie in zijn reclameboodschappen de slogan ‘mijn auto, mijn vrijheid’. Ik zeg nu: we moeten die slogan veranderen naar ‘mijn mobiliteit, mijn vrijheid.’ Je hebt die eigen auto niet meer per se nodig om vrij te zijn.”

Cijfers

Er zijn, ziet hij, veel mensen die heel bewust kiezen voor andere mobiliteitsvormen dan de auto. De cijfers bieden ook een goed voorteken. Uit onderzoek dat MaaS Global heeft laten uitvoeren door TNS Kantar, blijkt dat 38 procent van de Antwerpse autogebruikers bereid is om hun auto vaker in te ruilen voor een mobiliteitsoplossing die hetzelfde gebruiksgemak garandeert. Op hoeveel gebruikers Whim gokt, daar kan De Jong op dit moment nog niets over zeggen. Hij benadrukt wel dat er aanmeldingen zijn.

Tekst gaat verder onder de foto

De komst van Whim naar Antwerpen hing al een tijdje in de lucht. Een jaar geleden kondigde MaaS Global dit aan. “Er komt veel bij kijken om dit te lanceren”, zegt De Jong. “Het is zoeken naar de juiste timing, we hebben een lokale vestiging opgezet, moesten mensen recruiten – dat kost tijd.”

Via de app zijn de bussen en trams van De Lijn beschikbaar, net als de deelfietsen van Velo, huurauto’s van Sixt en taxi’s van DTM en Antwerp-Tax. Op korte termijn komen hier ook de diensten van onder meer de NMBS, Mobit deelfietsen, Q-Park en ALD bij.

Succesvol

De Jong is positief over de samenwerking met de stad Antwerpen. “Zij pakken het mijns inziens heel goed aan. Ze doen niet echt aan pilots, zoals in Nederland. Maar kijken meer: hoe kunnen wij dit faciliteren? Ze zoeken direct de dialoog met verschillende MaaS-providers. Ze vragen gewoon: wat is ervoor nodig om in onze stad succesvol te implementeren? En dan proberen zij te helpen waar mogelijk.”

Hij vindt dit prettiger dan een systeem met pilots. “Liever implementeren we gewoon echt het product. Je leert toch pas hoe een product in een markt valt, door gewoon echt een markt op te gaan.”

Marktplaats

Hoe pakt Antwerpen het dan aan? Whim is één van geselecteerde projecten binnen de Marktplaats voor mobiliteit. Iedereen die een aanbod heeft voor mobiliteitsgebruikers en kan zorgen dat het verkeer in de stad verduurzaamt of mobiliteitsissues kan oplossen, is welkom, vertelt Kennis. De stad doet dit al een aantal jaar en er zijn volgens hem al verschillende interessante projecten uit voort gekomen.

“Wat we in eerste instantie doen, is zorgen dat vraag en aanbod dichter bij elkaar komen. Zeker MaaS-bedrijven willen in contact komen met OV-bedrijven, met taxibedrijven en dat doen wij dan ook voor hen. Wij brengen ze samen en introduceren ze. En op die manier kunnen zij hun product dan verder uitwerken.” Hij is er groot voorstander van om private partijen hierbij te betrekken. “Zij voelen de markt beter aan, hebben de flexibiliteit om te schakelen: om dingen toe te voegen en om dingen weg te laten al naar gelang de vraag van de klant.”

Tekst gaat verder onder de foto

Antwerpen kiest bewust niet voor een systeem met MaaS-pilots. “Mijn boodschap in dit soort verhalen is: je kan blijven pilotten, maar op een bepaald moment moet je zeggen: is dit een oplossing of niet? Wat ik graag zie gebeuren, is dat ondernemers zeggen: wij komen naar Antwerpen. Niet om te testen, maar om de stad te gebruiken als living lab, om uit te voeren wat een pilot overstijgt en te kijken of iets werkt op grotere schaal. En dan hoop ik, dan rekenen we erop, dat veel van die partijen en initiatieven duurzaam en blijvend zijn en niet wegvallen. En dat is een uitdaging, maar daar willen we ze bij helpen.”

Antwerpen staat, aldus Kennis, ‘in de frontlinie’ met de ontwikkeling van MaaS. “We zijn de meest vooruitstrevende stad op dit gebied. Ik hoop dat er begin volgend jaar drie MaaS-applicaties actief zijn in de stad – naast Whim en Olympus Mobility die al actief zijn, Pickaway. Interessant is dat je de apps straks kunt vergelijken, dat je kunt zien welke het grootste marktaandeel krijgt en welke de ‘frontrunner’ in Europa kan worden.”

Uitdaging

Kennis is ook heel tevreden over de samenwerking met Whim. “De samenwerking is vlot verlopen. Het is ook een uitdaging voor hen, ze komen in een nieuwe stad, moeten OV-bedrijven aansluiten, moeten techniek op orde hebben. Ik ben heel blij met de manier waarop men dit oppakt. Ik ben ook heel blij met de openheid van het bedrijf. Ze zeggen: laat de concurrentie maar toe. Hoe meer activiteit er is rond dit soort initiatieven, hoe beter. En daar vinden we elkaar in.”

De stad Antwerpen ondersteunt niet alleen ondernemers, ook de inwoners, zegt Kennis. “We willen de drempel voor klanten verlagen om mee te doen. Mensen die minstens twee jaar een abonnement nemen op bijvoorbeeld Whim en hun eigen auto weg doen, krijgen twintig euro korting per maand.”

Per trip

Voor 55 euro per maand hebben gebruikers van Whim onbeperkt toegang tot openbaar vervoer van De Lijn en de deelfietsen van Velo. Een taxirit kost maximaal 10 euro binnen een straal van 5 kilometer en een dag een auto huren, kost 49 euro. Wie geen abonnement afsluit bij Whim, kan de service nog steeds gebruiken: gebruikers mogen ook per trip betalen.

Maas Global heeft naar eigen zeggen “de nodige financiële slagkracht” om komende drie jaar uit te breiden naar meer dan vijftig steden in de wereld. Wanneer Nederland aan de beurt is, daar kan De Jong nog niets over zeggen. “We zijn nog aan het kijken en beramen ons op de nationale tender van de MaaS-pilots.”