Ministers: alcoholslot keert echt niet terug

Hoewel een meerderheid van de Tweede Kamer oproept om het alcoholslot weer in te voeren, houden ministers Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Ferdinand Grapperhaus van Justitie voet bij stuk. Het alcoholslot voor automobilisten die zijn betrapt met alcohol achter het stuur komt niet terug, schrijven ze opnieuw aan de Kamer. De ministers zien meer heil in de Alcoholmeter waar begin 2017 een proef mee is gestart. 

Het ASP werd in 2011 ingevoerd. Het CBR kon dat programma opleggen, zonder tussenkomst van een rechter. In de praktijk kon iemand die teveel gedronken had, dus twee straffen krijgen: een ASP en een straf van de strafrechter. Een kleine vier jaar na invoering werd het ASP afgeschaft. De Hoge Raad oordeelde in 2015 dat een ASP, hoewel formeel geen straf maar een bestuurlijke maatregel, erg lijkt op de situatie dat een rechter de betrokkene bestraft en er dus inderdaad sprake is van een dubbele bestraffing. En dat mag niet. Immers: wettelijk is bepaald dat iemand voor hetzelfde feit niet twee keer mag worden bestraft.

Vrijwel tegelijk oordeelde de Raad van State in een andere zaak dat het verplicht opleggen van een alcoholslotprogramma in de praktijk leidt tot ongelijkheid en willekeur, omdat het voor de ene persoon veel ernstiger gevolgen heeft dan voor de ander.

Strafrecht

Alternatief is dat het ASP werd ondergebracht in het strafrecht, zodat niet het CBR maar de rechtbank deze straf kan opleggen. Het zou dan moeten gaan om een ‘alcoholslot light’, waarbij de straf minder lang wordt opgelegd.

Maar dit is geen goede optie, schreven Van Nieuwenhuizen en Grapperhaus afgelopen maart al aan de Kamer en hier wijzen ze nu opnieuw op. Uit hun onderzoek is gebleken dat invoering van het alcoholslot in het strafrecht weinig meerwaarde biedt, omdat rechters het alcoholslot naar verwachting slechts in een beperkt aantal gevallen zullen opleggen. Daarnaast zijn er andere nadelen van het alcoholslot in het strafrecht. Ze wijzen op een factsheet van SWOV waaruit blijkt dat het effect van het alcoholslot op recidive beperkt is tot de duur van het programma.

Niet waterdicht

Ook is het stelsel van het alcoholslot volgens hen niet waterdicht. Er wordt een extra drempel opgeworpen om met alcohol op deel te nemen aan het verkeer, maar niet voorkomen kan worden dat personen die te veel hebben gedronken alsnog een ander voertuig nemen of anderen laten blazen.

De bewindspersonen vinden zodoende dat er niet nogmaals onderzocht moet worden of het alcoholslot ingevoerd kan worden. Het onderzoek dat gedaan is, is voldoende volgens hen. Verder wijzen ze opnieuw op de proef met de Alcoholmeter. Indien die Alcoholmeter succesvol blijkt, zal worden onderzocht of en hoe de wetgeving aangepast moet worden, schrijven ze. “De uitkomsten van deze proef worden afgewacht.”