Fiets en lopen hebben meer potentie dan gedacht

De keus tussen fiets en auto wordt door veel meer factoren bepaald dan tot nu toe veelal werd aangenomen. Door daar rekening mee te houden, kun je meer mensen bewegen om de fiets te nemen of te gaan lopen, in plaats van de auto te pakken.

Dat stelt Eline Scheepers van RIVM die in samenwerking met onderzoekers van de TU Eindhoven en de VU Amsterdam op het onderwerp promoveerde aan de VU.

Het onderzoek richtte zich vooral op de vraag hoe je korte autoritten kunt vervangen door fietsritten danwel lopen, vooral omdat dit de gezondheid ten goede komt.

Van bestaande studies op dit vlak werd de onderzoekster naar eigen zeggen niet veel wijzer. Ze bekeek er 19 die zich onder meer richtten op maatregelen bij de werkgever, fietsleensystemen en maatregelen op het gebied van ruimtelijke inrichting. ‘De methodologische kwaliteit van deze studies is over het algemeen (erg) slecht’, concludeerde ze.

Daarop concentreerde het onderzoek zich op de beweegreden van mensen om te kiezen voor auto of fiets/lopen.

Uit een analyse van MOM-gegevens (Mobiliteitsonderzoek Nederland ) kwam een aantal factoren naar voren waar tot nu toe onvoldoende rekening mee wordt gehouden bij het ontwikkelen van maatregelen om de vervoermiddelkeuze te beïnvloeden, stelt Scheepers in haar promotieonderzoek.

Ouderen, mensen met een hoge opleiding, en mensen die in stadscentra wonen, nemen bijvoorbeeld vaker de fiets voor korte ritten. Mensen onder de 65 jaar, zonder hoge opleiding, en die in landelijke en groenstedelijke gebieden wonen, nemen daarentegen vaker de auto.

De vervoermiddelkeuze hangt verder sterk samen met de beleving van de bereikbaarheid van de voorzieningen. Dit staat los van de daadwerkelijke bereikbaarheid en kan dus voor ieder individu verschillend zijn.

Ook is er een verband tussen tussen ritdoel en vervoermiddelkeuze. Zo gaan vrouwen bijvoorbeeld vaker met de auto naar de sportclub, terwijl ze eerder fietsend of lopend gaan winkelen.

Daarnaast wordt vervoermiddelkeuze en keuze van de route sterk beïnvloed door gewoonten, die vaak lastig te doorbreken zijn.

Tot nu wordt vaak aangenomen dat zo’n 10 procent van de korte autoritten vervangbaar zijn door fietsen of lopen. Maar als men meer rekening zou houden met deze factoren, kan wel eens b lijken dat veel meer mensen overgehaald kunnen worden om korte autoritten te vervangen door fietsritten, aldus concludeert Scheepers.