Rotterdam en BMW onderzoeken de toekomst van de auto in de stad

Al sinds 2017 werkt de gemeente Rotterdam samen met BMW Group. Aan de hand van verschillende pilots onderzoeken de partijen de toekomstige rol van de auto in de stad. Het gaat om projecten rond de mobiliteitstransitie, elektrisch vervoer en datagedreven vervoer. Vincent Joanknecht (Gemeente Rotterdam) en Andrew Mason (BMW Group Nederland) vertellen over deze publiek-private samenwerking, die uiteindelijk tien jaar zal duren.

“We willen als stad van alles bereiken in de toekomst: een autoluw centrum, verbeterde verkeersveiligheid en minder CO2-uitstoot. Maar er is geen blauwdruk om dat te bewerkstelligen”, zegt Joanknecht. “Dat willen we leren.” Voor BMW is het vooral zaak om in de toekomst relevant te blijven. “Steden gaan auto’s steeds meer weren”, aldus Mason. “Als je inzicht hebt in dat proces, heb je al een streep voor op andere autofabrikanten. We willen dat onze klanten kunnen blijven rijden in de stad.” Daarnaast hebben grote bedrijven ook een bepaalde verantwoordelijkheid, vindt Mason. “Wij snappen ook wel dat het weinig zin heeft als iedereen in de file staat.”

Nudgen

Door aan de technologieën van BMW- en MINI-modellen te sleutelen, willen de partijen beïnvloeden hoe de auto’s gebruikt worden. Een van de proefprojecten heeft BMW-auto’s in meer dan honderdvijftig steden een forse update opgeleverd. Hybride auto’s schakelen automatisch over op hun elektrische modus als ze een milieuzone inrijden. BMW heeft deze techniek voor het eerst getest in Rotterdam en sinds 2020 volledig geïntegreerd in zijn plug-inhybridevoertuigen. Bij een andere proef kregen automobilisten een melding op hun telefoon als hun auto opgeladen was, en werden ze vriendelijk verzocht deze te verplaatsen. “Onder het mom: houd rekening met elkaar. We hebben geleerd dat het helpt om in te spelen op het altruïsme van de chauffeur. Dan verplaatste 12 procent van de deelnemers zijn of haar auto. Bij een straffend bericht zag je een veel minder groot effect”, vertelt Joanknecht. “De Erasmus Universiteit, onze research partner, heeft uitgerekend dat het jaarlijks wel 5,9 miljoen laaduren kan opleveren als je zo’n nudge naar alle EV-rijders zou sturen”, voegt Mason toe.

Wij snappen ook wel dat het weinig zin heeft als iedereen in de file staat

In een ander project suggereerde het navigatiesysteem een P+R-locatie aan chauffeurs die richting Rotterdam centrum reden. Vervolgens werd op het scherm in de auto een andere vorm van vervoer voorgesteld die daar gelijk gereserveerd kon worden, zoals een elektrische deelscooter of -fiets. “De gemeente laat ov-reizigers gratis reizen als ze hun auto geparkeerd hebben bij een P+R”, legt Joanknecht uit. “Het systeem attendeerde chauffeurs ook op die regeling en op eventuele tijdswinst en kostenbesparingen.”

Over drie jaar is het tienjarig jubileum van het publiek-private project. Zowel Joanknecht als Mason zien veel voordelen in een samenwerking die zo lang duurt als deze. “Het is een vorm van toewijding, die je ook in staat stelt elkaars taal te leren spreken. Een gemeente is natuurlijk een heel ander soort organisatie dan een multinational”, zegt Joanknecht. Zo heeft de term ‘schaalbaarheid’ een heel verschillende betekenis voor de twee partijen. “Voor BMW gaat het erom dat iets nieuws, zoals een systeemupdate, uiteindelijk in veel meer voertuigen uitgerold kan worden. Voor ons is schaalbaarheid dat iets een vast onderdeel wordt van het beleid”, vertelt Joanknecht.

Hiërarchisch

Ook de organisatiestructuur is verschillend, ziet Mason. “Wat me in het begin wel verbaasde, is dat een gemeente best hiërarchisch is. Het mooie daaraan is wel dat onze samenwerking altijd door de hele hiërarchie, tot aan de wethouder aan toe, gesteund is.” Ondanks de onderlinge verschillen, lukt het de betrokkenen inmiddels goed om elkaar te begrijpen. “Naarmate je elkaar langer kent, wordt het vertrouwen ook groter. Dan kun je gemakkelijker zeggen waar het op staat”, zegt Mason.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Tot 2027 zit nog een aantal projecten in de pijplijn. BMW en Rotterdam starten binnenkort met een nieuwe proef, genaamd MyTravels, waarbij chauffeurs een overzicht van hun autogebruik op hun telefoon kunnen bekijken. “Het ‘BMW-rijgezondheidsprogramma’, zoals ik het noem. Het werkt een beetje zoals schermtijd, maar dan met rij-afstanden”, legt Joanknecht uit. “Als iemand ziet dat hij veel korte ritten met de auto maakt, stimuleert dat hem misschien zijn gedrag te veranderen.” De lessen uit de pilot met P&R-locaties worden in dit project meegenomen. “We zagen dat je eigenlijk al te laat bent als je iemand die al in de auto zit aanspoort om over te stappen op een ander vervoermiddel”, zegt Mason. “Met deze pilot willen we andere modaliteiten bij voorbaat al onder de aandacht brengen.”